1170 feb. 8, San Secondo

I coloni che coltivano le terre del Capitolo di Parma entro la corte di San Secondo confessano, sotto giuramento, le quote dei raccolti, i canoni e i donativi che ciascuno di loro, in ragione di ogni appezzamento e manso, deve annualmente corrispondere ai canonici di Parma.

Notaio Puteolisio



In nomine sancte et individue Trinitatis, anno ab incarnatione Domini nostri Iesu Christi millesimo centesimo septuagesimo, octavo die intrante mense februarii, indictione tercia.

Breve recordationis pro futuris temporibus ad memoriam retinendam condicionum Canonicorum Parmensium, quas sub iuramentis hominum tenentium terras ipsorum in curte Sancti Secundi, sicut ab ipsis audivi et scripsi, quorum nomina hic leguntur.

Albertonus et Iso et lohannes de Azone, iurati de sorte sua, dixerunt: IIII solidos et VIII denarios pro porcata et II pullos et II fugacias et IIII birocia lignorum et VIII sezolos lini et II pastos et tercium vini et tercium panis a strata versus villam et quartum de foris. Gerardus Iustus et Martinus Richardi, iurati, dixerunt de tenuta sua: XII denarios pro porcata et I pullum et I fugaciam et I birocium lignorum et tercium vini et quartum panis et IIII sezolos lini et in altera parte XII denarios. Mazo et Petrus, iurati de sorte sua, dixerunt: III solidos pro porcata et XVIII denarios pro montonata et II pullos et II fugacias et I sextarium nucum et I birocium lignorum et tercium panis. Petrus de Isa, iuratus de manso Gastaldie, dixit: VI solidos pro porcata et VI denarios pro muntonata et II pullos et II fugacias et III denarios et II pastus et II birocia lignorum et II scopas lini et I sextarium nucum et X sextarios vini et tercium panis et II galinas ad carnevalare. Bonus Filius et Iohannes de Ucela, iurati de tenuta sua, dixerunt: III solidos pro porcata et montonata et tercium vini et quartum panis et IIII birocia lignorum et II pastus. Stefanus Gosus et Iohannes de Vetula, iurati de sorte de Pigacino, dixerunt: III solidos pro porcata et XVIII denarios pro munto[nata] et II pullos et II fugacias et II denarios et II pastus et III birocia lignorum et I sextarium nucum et III sezolos lini et dimidium, tercium vini et quartum pa[nis]. Albertus Gargatus et Zapa et Gerardus Paliarius, iurati de sorte sua, dixerunt: XVIII denarios pro porcata et VIIII denarios [pro] montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et II pullos et II panes ad Gastaldum et I scopam lini et III sezolos lini et II pastus et II birocia lignorum et III denarios quadragesimales Similiter dixerunt de sorte Bertani: III solidos pro porcata et XVIII denarios pro montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et II birocia lignorum et III denaríos pro quadragesimales et scupam I lini et III sezolos lini et III pastus et tercium vini et quartum panis et IIII denarios pro terra Cantarelli et parum nucum. Malus Germanus, iuratus de sorte Lebii, dixit: III solidos [pro] porcata et XVIII [denarios] pro montonata et II pullos et II fugacias et I spalam et III denarios et III birocia lignorum et X sezolos lini et I sextarium nucum et tercium frumenti et quartum spelte et III pastus. Arialdus de Susia, iuratus de sorte Calandini, dixit: III solidos pro porcata et XVIII denarios pro montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et II birocia lignorum et IIII sezolos lini et III pastus et tercium vini et quartum panis. Albertus de Casanova et Citiponus, iurati de sorte Aginulfi, dixerunt: III solidos pro porcata et montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et II birocia lignorum et scupam I lini et IIII sezolos et III denarios in quadragesimale et I galinam cum X ovis in pasca et in tercio anno III denarios pro carro et II pastus et pro minuto I pastus et tercium panis et X sextarios vini et I carrum lignorum ad Gastaldum. Guilielmus Ravarus et Medicus, iurati de sorte Ravarii, dixerunt: III solidos pro porcata, XVIII [denarios] pro montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et spallam I et [scopam] I lini et IIII sezolos et III denarios in quadragesima et III carras lignorum et III denarios pro carro in tercio anno et III pastus et tercium vini et quartum panis. Oldefredus Bellagamba, iuratus de terra Bonomini, dixit: VI denarios pro porcata et I pullum et I fugaciam et tercium vini et quartum panis. Albertus Malumningenium, iuratus de sorte sua, dixit: XVII denarios pro porcata et II pullos et II fugacias et III denarios et II gallinas ad camevalare et II birocia lignorum et II pastus et tercium vini et quartum panis. Girardus Aurimali, iuratus de sorte sua, dixit: XII denarios pro porcata et VI denarios [pro] montonata et II pullos et II fugacias et galinam I in pasca cum X ovis et II pastus et II birocia lignorum et I sezolum lini et tercium vini et quartum panis. Iterum dixit de terra Guinizelli: IIII denarios et medium et tercium panis de terra infra stratam et quartum de terra de foris. Albertus Abrici, iuratus de sorte sua, dixit: III solidos pro porcata et XVIII [denarios] pro montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et spatulam I et sextarium I nucum in quadragesima et III carras lignorum et II pastus et tercium vini et tercium de frumento et quartum spelte. Petrus Calcagnolus, iuratus de sorte sua, dixit: XVIII denarios pro porcata et III denarios pro montonata et II pullos et II fugacias et I denarium et III sezolos lini et I tertiarium nucum et I birocium lignorum et II pastus et tercium vini et quartum panis et in quarto anno I spatulam. Medicus et Brachius, iurati, dixerunt de sorte Bertolini: XXV denarios pro porcata et I fugaciam et I spallam et III birocia lignorum et I quartarium nucum. Bessus, iuratus de terra Dominatri, dixit: XXI denarios pro porcata et VIIII denarios pro montonata et I galinam et I fugaciam et I denarium et dimidium et scopam I lini et IIII sezolos et II carras lignorum et II pastus et birocium I lignorum ad Gastaldum et II galinas ad carnevalare et galinam I cum X ovis in pasca et I denarium in quadragesima et tercium panis ex ista parte strate et quartum extra. Riticheldus et Bonellus, iurati de terra Baronum, dixerunt: XVIII denarios pro porcata et VIIII denarios pro montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et spalam I in tercio anno et minam nucum I et III sezolos lini et medium pastum de ara et II carras lignorum et quartum panis et dixerunt quod debent habere mediam sortem. Stephanus Gosus et Oldefredus, iurati, dixerunt de sorte de Prato: XVIII denarios pro porcata et VIIII denarios pro montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et II birocia lignorum ad tercium vini et quartum panis pro medietate. Item de terra Girardi Guidonis quam tenet Opizinus: II solidos pro porcata et XII denarios pro montonata et I pullum et I fugaciam et I denarium et dimidium et tercium vini. Item dixerunt de Petro Deita: tercium vini et tercium de pane ex ista parte strate et quartum extra et ille qui habitat debet habere II sextaria per casamentum unde debet reddere II pullos et II fugacias et III denarios. Iohannes Calcagnolus, iuratus, dixit de sorte sua: III solidos [pro] porcata et XVIII denarios pro montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et spalam I et IIII sezolos lini et II birocia lignorum et III denarios in quadragesima, tercium vini et quartum panis. Burfus et Cigucius, iurati, dixerunt de sorte Pagenzonis: III solidos pro porcata et XVIII[denarios] pro montonata et II pullos et II fugacias et III denarios et scopam I lini et IIII sezolos et III denarios pro carro et III pastus et tercium vini et quartum panis. Girardus, iuratus, dicit de sorte Christofoli: XII denarios pro porcata et II birocia lignorum et II pullos et II fugacias et II pastus et tercium vini et tercium panis infra strata. Albertus Alberici, iuratus, dixit de sorte filii Petri Marie: secundo anno quod ipse dat I fugaciam. Martinus Pigulione et Dominicus, iurati de tenuta eorum, dixerunt: XVIII denarios pro porcata et II pullos et II fugacias et III denarios et sextarium I nucum et IIII sezolos lini et II birocia lignorum et II pastus et tercium vini et quartum panis. Iohannes de Doda, iuratus de sorte Guidonis per Oddones, dixit: XXVI denarios [pro] porcata et I pullum et I fugaciam et I denarium et I birocium lignorum et IIII denarios pro pasto ad vindimias et II pastus et tercium vini et quartum panis et galinam I in camevalare. Item dicit de terra de Pratis: XVIII denarios pro porcata et VI denarios [pro] montonata et VI denarios pro pastus in ara et IIII [denarios] pro pastus ad vindimiis et IIII pullos et IIII fugacias et II danarios et I minam nucum et birocium lignorum et tercium vini et quartum panis.

Actum in villa Sancti Secundi, iuxta ecclesiam feliciter cum stipulazione subnixa.

Signa manuum Presbiterorum Canonicorum Alberti et Greci qui hanc cartulam recordationis fieri rogaverunt.

Signa manuum Menabovis et Alberti Regis et Odonis de Montania et Vitalis Calcagnolii et Cigucii et Guidonis de Petri Scocclaolla et aliorum multorum qui fuerunt rogati testes.

Ego Puteolisius, notarius sacri Palatii, hanc recordationis cartam rogatus scripsi.

Archivio del Capitolo della Cattedrale di Parma, arca E, sec. XII, n. CIX (sono presenti con lo stesso numero di collocazione due pergamene con lievissime differenze).

Ampio regesto [con alcune omissioni] in Drei,III, n.379, pp. 305-8.

 


Fonti:

CENSI, U. P., Uomini e terre del Capitolo Cattedrale nella Bassa Parmense, ITIS G. Galilei - Amm. Comunali di San Secondo, Roccabianca, Sissa, Trecasali, 1995 (ricerca dattiloscritta).

Ampio regesto in PELLEGRI, M., Il Castello e la Terra di San Secondo nella storia e nell'arte, Amministrazione Comunale di San Secondo, 1979.